ฝรั่งเศสยกระดับสู่ Open Science: เผยหลักการติดตามผลเพื่อความโปร่งใสและความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์
ข่าวจาก Current Awareness Portal ของ National Diet Library ประเทศญี่ปุ่น (เผยแพร่เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2565 เวลา 09:57 น.) รายงานว่า กระทรวงอุดมศึกษาและการวิจัยของฝรั่งเศส และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้เปิดตัว “Open Science Monitoring Initiative” พร้อมเผยแพร่หลักการสำคัญในการติดตามผลด้านวิทยาศาสตร์แบบเปิด (Open Science) ซึ่งนับเป็นก้าวสำคัญของฝรั่งเศสในการส่งเสริมความโปร่งใส การเข้าถึง และความร่วมมือในวงการวิจัยและวิทยาศาสตร์ของประเทศ
Open Science คืออะไร?
ก่อนจะลงลึกในรายละเอียดของริเริ่มนี้ สิ่งสำคัญคือการทำความเข้าใจกับแนวคิดของ Open Science โดยทั่วไป Open Science คือแนวทางการดำเนินงานทางวิทยาศาสตร์ที่มุ่งเน้นการเปิดเผยข้อมูล, เอกสารทางวิชาการ, ระเบียบวิธีวิจัย, และผลการวิจัยให้สาธารณชนสามารถเข้าถึง ตรวจสอบ และนำไปใช้ประโยชน์ได้ โดยไม่มีข้อจำกัดด้านค่าใช้จ่ายหรือการอนุญาตที่มากเกินไป การเปิดกว้างนี้มีเป้าหมายเพื่อ:
- เพิ่มความโปร่งใสและความน่าเชื่อถือ: ทำให้กระบวนการวิจัยสามารถตรวจสอบได้โดยสาธารณชน ลดโอกาสของการทุจริตทางวิทยาศาสตร์
- เร่งการค้นพบทางวิทยาศาสตร์: การเข้าถึงข้อมูลและผลงานวิจัยที่รวดเร็ว ช่วยให้นักวิจัยสามารถต่อยอดจากงานของผู้อื่นได้ทันท่วงที
- ส่งเสริมความร่วมมือ: สร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการทำงานร่วมกันระหว่างนักวิจัยในประเทศและต่างประเทศ รวมถึงการมีส่วนร่วมจากภาคเอกชนและภาคประชาสังคม
- สร้างผลกระทบต่อสังคม: ทำให้ผลงานวิจัยสามารถเข้าถึงประชาชนทั่วไป ภาคธุรกิจ และผู้กำหนดนโยบาย นำไปสู่การสร้างประโยชน์ต่อสังคมอย่างแท้จริง
“Open Science Monitoring Initiative” ของฝรั่งเศส คืออะไร และทำไมจึงสำคัญ?
การเปิดตัว “Open Science Monitoring Initiative” โดยกระทรวงอุดมศึกษาและการวิจัยของฝรั่งเศส สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นอย่างจริงจังของประเทศในการผลักดัน Open Science ให้เกิดผลเป็นรูปธรรม การเปิดเผย “หลักการในการติดตามผลด้านวิทยาศาสตร์แบบเปิด” นี้ เป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้ฝรั่งเศสสามารถประเมินความก้าวหน้าในการดำเนินงานตามนโยบาย Open Science ของตนเอง และระบุจุดที่ต้องปรับปรุงแก้ไขได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องและเป้าหมายหลักของริเริ่มนี้:
แม้ว่ารายละเอียดเฉพาะของหลักการติดตามผลจะยังไม่ได้ถูกระบุไว้อย่างชัดเจนในข่าว แต่โดยทั่วไปแล้ว “การติดตามผล” ในบริบทของ Open Science มักจะครอบคลุมถึงประเด็นต่างๆ ดังนี้:
-
การเข้าถึงงานวิจัย (Research Accessibility):
- การเข้าถึงบทความวิชาการ (Open Access): ตรวจสอบว่าผลงานวิจัยที่ได้รับทุนสนับสนุนจากภาครัฐมีการเผยแพร่แบบเปิดให้เข้าถึงได้มากน้อยเพียงใด ทั้งในรูปแบบ Gold Open Access (เผยแพร่ทันทีแบบเปิด) และ Green Open Access (เผยแพร่ในคลังข้อมูลของสถาบัน)
- การเข้าถึงข้อมูลการวิจัย (Research Data Access): ประเมินว่าข้อมูลดิบ หรือข้อมูลที่ใช้ในการวิจัย ถูกจัดเก็บและเปิดเผยให้ผู้อื่นสามารถนำไปใช้ซ้ำ หรือตรวจสอบได้มากน้อยเพียงใด ตามหลัก FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable)
-
การใช้ข้อมูลและเครื่องมือ (Use of Data and Tools):
- การใช้ซ้ำ (Re-use): ติดตามว่านักวิจัยมีการนำข้อมูลและผลงานวิจัยที่เปิดเผยแล้วไปใช้ประโยชน์ในการต่อยอดงานวิจัยของตนเองมากน้อยเพียงใด
- การพัฒนาเครื่องมือ (Tool Development): ประเมินการเปิดเผยซอฟต์แวร์, อัลกอริทึม, และเครื่องมืออื่นๆ ที่ใช้ในการวิจัย
-
การเผยแพร่วิธีการวิจัย (Research Methodology Transparency):
- การเปิดเผยระเบียบวิธีวิจัย (Open Methods): ตรวจสอบว่านักวิจัยมีการเปิดเผยรายละเอียดของวิธีการที่ใช้ในการวิจัยมากน้อยเพียงใด เพื่อให้ผู้อื่นสามารถทำซ้ำหรือประเมินผลได้
-
การประเมินผลงานวิจัย (Research Evaluation):
- การเปลี่ยนเกณฑ์การประเมิน: ติดตามว่าสถาบันวิจัยและหน่วยงานที่ให้ทุนสนับสนุน มีการปรับเปลี่ยนเกณฑ์การประเมินผลงานวิจัย จากการเน้นจำนวนบทความ หรือวารสารที่มีค่า impact factor สูง ไปสู่การให้ความสำคัญกับคุณภาพ ความโปร่งใส และการเข้าถึงผลงานวิจัยแบบเปิดมากน้อยเพียงใด
-
การส่งเสริมวัฒนธรรม Open Science:
- การฝึกอบรมและการให้ความรู้: ประเมินการดำเนินงานในการให้ความรู้แก่นักวิจัยและบุคลากรทางการศึกษา เกี่ยวกับหลักการและประโยชน์ของ Open Science
- การสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐาน: ติดตามการลงทุนและการพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นต่อการสนับสนุน Open Science เช่น คลังข้อมูลดิจิทัล, ระบบจัดการข้อมูล
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ:
การมี “Open Science Monitoring Initiative” ที่มีหลักการชัดเจน จะช่วยให้ฝรั่งเศสสามารถ:
- วัดผลความก้าวหน้าได้อย่างเป็นรูปธรรม: สามารถติดตามได้ว่านโยบาย Open Science ที่กำหนดไว้ได้ผลดีเพียงใด และสามารถนำข้อมูลไปปรับปรุงกลยุทธ์ได้อย่างแม่นยำ
- สร้างความรับผิดชอบ: ช่วยให้สถาบันวิจัยและนักวิจัยมีความตระหนักและรับผิดชอบในการปฏิบัติตามแนวทาง Open Science มากขึ้น
- ส่งเสริมการแข่งขันที่เป็นธรรม: สร้างสภาพแวดล้อมที่นักวิจัยทุกคนสามารถเข้าถึงทรัพยากรและความรู้ได้อย่างเท่าเทียม
- เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันระดับนานาชาติ: การเป็นผู้นำด้าน Open Science จะช่วยเสริมสร้างภาพลักษณ์และความน่าเชื่อถือของฝรั่งเศสในเวทีวิจัยระดับโลก
สรุป:
การริเริ่ม “Open Science Monitoring Initiative” ของฝรั่งเศสนี้ ถือเป็นสัญญาณที่ดีในการเดินหน้าสู่ยุคใหม่ของวิทยาศาสตร์ที่โปร่งใส เข้าถึงได้ และร่วมมือกันมากขึ้น การเปิดเผยหลักการติดตามผลเป็นก้าวแรกที่สำคัญที่จะช่วยให้การผลักดัน Open Science ของฝรั่งเศสมีทิศทางที่ชัดเจนและสามารถวัดผลได้ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อวงการวิทยาศาสตร์ สังคม และเศรษฐกิจของประเทศในระยะยาวต่อไป.
สำหรับผู้ที่สนใจข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับข่าวนี้ สามารถศึกษาได้จากแหล่งข่าวเดิม: current.ndl.go.jp/car/255202
フランス高等教育・研究省等が主導するイニシアティブ“Open Science Monitoring Initiative”、オープンサイエンスのモニタリングに関する原則を公開
AI ได้ให้ข่าวสารแล้ว
คำถามต่อไปนี้ถูกใช้เพื่อสร้างคำตอบจาก Google Gemini:
เวลา 2025-07-08 09:57 ‘フランス高等教育・研究省等が主導するイニシアティブ“Open Science Monitoring Initiative”、オープンサイエンスのモニタリングに関する原則を公開’ ได้รับการเผยแพร่ตาม カレントアウェアネス・ポータル กรุณาเขียนบทความโดยละเอียดพร้อมข้อมูลที่เกี่ยวข้องในรูปแบบที่เข้าใจง่าย กรุณาตอบเป็นภาษาไทย