สหภาพยุโรปเผยแพร่ “หลักปฏิบัติสำหรับ AI ทั่วไป” ภายใต้กฎหมาย AI: ก้าวสำคัญสู่การกำกับดูแล AI ที่โปร่งใสและปลอดภัย
เจโทร (JETRO) รายงานข่าวสำคัญจากญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2568 เวลา 07:00 น. เกี่ยวกับการเผยแพร่ “หลักปฏิบัติสำหรับ AI ทั่วไป (Code of Conduct for General-Purpose AI)” โดยคณะกรรมาธิการยุโรป (European Commission) ภายใต้กรอบของกฎหมายปัญญาประดิษฐ์ (AI Act) การเคลื่อนไหวครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญในการสร้างกรอบการกำกับดูแลเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับระบบ AI ที่มีความสามารถหลากหลายและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในหลายภาคส่วน (General-Purpose AI – GPAI)
ทำไมหลักปฏิบัตินี้ถึงมีความสำคัญ?
AI ทั่วไป หรือ GPAI เป็นเทคโนโลยีพื้นฐานที่มีศักยภาพสูงในการขับเคลื่อนนวัตกรรมและเปลี่ยนแปลงสังคมในวงกว้าง ตัวอย่างเช่น โมเดลภาษาขนาดใหญ่ (Large Language Models – LLMs) ที่สามารถสร้างข้อความ แปลภาษา เขียนโค้ด หรือตอบคำถามที่ซับซ้อนได้ อย่างไรก็ตาม ด้วยความสามารถที่หลากหลายและศักยภาพในการนำไปใช้ในบริบทที่แตกต่างกัน GPAI ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงที่ต้องได้รับการจัดการอย่างรอบคอบ
กฎหมาย AI Act ของสหภาพยุโรปเป็นกรอบกฎหมายแรกของโลกที่ครอบคลุมการกำกับดูแล AI อย่างเป็นระบบ โดยได้แบ่งประเภทของระบบ AI ตามระดับความเสี่ยง และกำหนดข้อบังคับที่แตกต่างกันออกไป สำหรับ GPAI นั้น กฎหมาย AI Act ได้กำหนดให้ผู้พัฒนาระบบเหล่านี้ต้องปฏิบัติตามภาระผูกพันบางประการ เพื่อให้มั่นใจว่าระบบเหล่านี้มีความปลอดภัย มีความโปร่งใส และเคารพสิทธิขั้นพื้นฐาน
“หลักปฏิบัติสำหรับ AI ทั่วไป” นี้คือกลไกสำคัญที่ช่วยให้ผู้พัฒนา GPAI สามารถปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมาย AI Act ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมุ่งเน้นไปที่การสร้างความเข้าใจร่วมกันเกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดในการพัฒนาและใช้งาน GPAI
สาระสำคัญของ “หลักปฏิบัติสำหรับ AI ทั่วไป”
แม้ว่ารายละเอียดทั้งหมดของหลักปฏิบัตินี้จะยังไม่ได้เผยแพร่ออกมาในข่าว แต่จากบริบทและเจตนารมณ์ของกฎหมาย AI Act เราสามารถคาดการณ์ประเด็นสำคัญที่จะครอบคลุมได้ดังนี้:
- ความปลอดภัยและความน่าเชื่อถือ: หลักปฏิบัติจะกำหนดแนวทางในการทดสอบและประเมินความปลอดภัยของระบบ GPAI เพื่อลดความเสี่ยงจากการทำงานผิดพลาด หรือการสร้างผลลัพธ์ที่อาจเป็นอันตราย รวมถึงการจัดการกับ “hallucinations” หรือการสร้างข้อมูลที่ไม่มีอยู่จริงของ AI
- ความโปร่งใส: ผู้พัฒนาจะได้รับคำแนะนำในการให้ข้อมูลเกี่ยวกับความสามารถ ข้อจำกัด และวิธีการทำงานของระบบ GPAI แก่ผู้ใช้งานและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้อง
- การจัดการกับความเสี่ยงเฉพาะ: หลักปฏิบัติอาจจะรวมถึงวิธีการจัดการกับความเสี่ยงที่เกิดขึ้นจากลักษณะเฉพาะของ GPAI เช่น การสร้างเนื้อหาที่อาจมีอคติ การละเมิดลิขสิทธิ์ หรือการนำไปใช้ในทางที่ผิดกฎหมาย
- การรับผิดชอบของผู้พัฒนา: ชี้แจงขอบเขตความรับผิดชอบของผู้พัฒนา GPAI และบทบาทในการป้องกันการนำระบบไปใช้ในทางที่ก่อให้เกิดความเสียหาย
- การส่งเสริมการพัฒนาอย่างมีความรับผิดชอบ: สนับสนุนให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้และแนวปฏิบัติที่ดีที่สุดในหมู่ผู้พัฒนา เพื่อยกระดับมาตรฐานอุตสาหกรรม AI ทั่วโลก
ผลกระทบต่อผู้พัฒนาและผู้ใช้งาน AI
การมีหลักปฏิบัตินี้จะส่งผลกระทบทั้งในเชิงบวกและเชิงลบต่อผู้ที่เกี่ยวข้อง:
- สำหรับผู้พัฒนา GPAI: จะต้องปรับปรุงกระบวนการพัฒนา การทดสอบ และการนำเสนอข้อมูลของระบบ GPAI ให้สอดคล้องกับหลักปฏิบัตินี้ ซึ่งอาจต้องมีการลงทุนเพิ่มเติมในด้านการวิจัย การทดสอบ และการกำกับดูแลภายในองค์กร อย่างไรก็ตาม การมีกรอบการทำงานที่ชัดเจนจะช่วยลดความไม่แน่นอนทางกฎหมายและสร้างความน่าเชื่อถือให้กับผลิตภัณฑ์ของตนเอง
- สำหรับผู้ใช้งานและธุรกิจที่นำ GPAI ไปใช้: จะได้รับความมั่นใจมากขึ้นในการนำเทคโนโลยี AI ไปใช้ในกระบวนการทางธุรกิจหรือบริการต่างๆ เนื่องจากระบบ GPAI ที่พัฒนาขึ้นตามหลักปฏิบัตินี้จะมีความปลอดภัยและโปร่งใสมากขึ้น อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้งาน AI ที่ไม่ได้มาตรฐาน
EU ในฐานะผู้นำด้านการกำกับดูแล AI
การที่สหภาพยุโรปเป็นผู้ริเริ่มและผลักดันการออกกฎหมายและหลักปฏิบัติเกี่ยวกับการกำกับดูแล AI ถือเป็นจุดยืนที่สำคัญในการกำหนดทิศทางการพัฒนาและใช้งาน AI ของโลก แนวทางของ EU มุ่งเน้นการสร้าง AI ที่เป็นมิตรต่อมนุษย์ (human-centric AI) และสอดคล้องกับค่านิยมพื้นฐานของประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชน
บทบาทของ JETRO และการส่งเสริมการค้ากับญี่ปุ่น
การที่ JETRO รายงานข่าวนี้สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของประเด็นนี้ต่อภาคธุรกิจและเทคโนโลยีของญี่ปุ่น การทำความเข้าใจกรอบการกำกับดูแล AI ของตลาดสำคัญอย่างสหภาพยุโรป จะช่วยให้บริษัทญี่ปุ่นที่กำลังพัฒนาหรือสนใจนำ GPAI ไปใช้ สามารถปรับตัวและเตรียมพร้อมรับมือกับกฎระเบียบใหม่ๆ ได้อย่างทันท่วงที JETRO มีบทบาทสำคัญในการให้ข้อมูลและสนับสนุนบริษัทญี่ปุ่นในการเข้าถึงตลาดต่างประเทศ รวมถึงการทำความเข้าใจกฎระเบียบต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
อนาคตของ AI และความท้าทายที่รออยู่
การเผยแพร่ “หลักปฏิบัติสำหรับ AI ทั่วไป” นี้ เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการกำกับดูแล AI ที่ซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ความท้าทายที่สำคัญต่อไปคือการนำหลักปฏิบัตินี้ไปสู่การปฏิบัติจริง การบังคับใช้กฎหมาย และการปรับปรุงหลักปฏิบัติให้ทันสมัยอยู่เสมอเมื่อเทคโนโลยี AI ก้าวหน้าไป การร่วมมือกันระหว่างผู้พัฒนาระบบ ผู้กำหนดนโยบาย และภาคประชาสังคม จะเป็นกุญแจสำคัญในการสร้างอนาคตที่ AI สามารถเป็นประโยชน์ต่อสังคมได้อย่างแท้จริง โดยปราศจากความเสี่ยงที่ร้ายแรง
AI ได้ให้ข่าวสารแล้ว
คำถามต่อไปนี้ถูกใช้เพื่อสร้างคำตอบจาก Google Gemini:
เวลา 2025-07-15 07:00 ‘欧州委、AI法に基づく「汎用AIの行動規範」公開’ ได้รับการเผยแพร่ตาม 日本貿易振興機構 กรุณาเขียนบทความโดยละเอียดพร้อมข้อมูลที่เกี่ยวข้องในรูปแบบที่เข้าใจง่าย กรุณาตอบเป็นภาษาไทย