AI ทำอะไรตลกๆ ได้เหมือนเราไหม? มาดูกัน! (ฉบับเด็กนักเรียน)
เคยไหมที่บางทีเราก็ทำอะไรแปลกๆ แบบไม่ค่อยมีเหตุผล? เช่น อยากกินขนมทั้งๆ ที่เพิ่งกินข้าวไป หรือแอบกลัวเงาตัวเองตอนกลางคืน? ความรู้สึกแบบนี้แหละที่เราเรียกว่า “ความไม่สมเหตุสมผล” หรือ “ความ irrational”
ทีนี้ ลองจินตนาการถึงคอมพิวเตอร์ฉลาดๆ ที่เราเรียกว่า “AI” (อ่านว่า เอไอ) มันสามารถทำอะไรแบบนี้ได้เหมือนเราไหมนะ? หรืออาจจะยิ่งกว่าเราอีก? นี่คือเรื่องน่าสนใจที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดเขาเพิ่งเล่าให้ฟังเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2025 ในหัวข้อที่ชื่อว่า “AI จะทำอะไรไม่สมเหตุสมผลได้เหมือนเราไหม? (หรืออาจจะยิ่งกว่านั้น?)”
AI คืออะไรกันนะ?
AI ก็เหมือนสมองกลที่ทำงานด้วยคอมพิวเตอร์ มันเรียนรู้จากข้อมูลจำนวนมหาศาล แล้วเอาความรู้นั้นมาช่วยเราทำสิ่งต่างๆ เช่น แนะนำเพลงที่เราชอบ ช่วยเราหาข้อมูล หรือแม้แต่ขับรถยนต์ให้เรา!
แล้ว AI เข้าใจ “ความรู้สึก” หรือ “ความไม่สมเหตุสมผล” ของคนเราได้ไหม?
เรื่องนี้มันซับซ้อนกว่าที่เราคิดนะ!
-
AI เรียนรู้จากเรา: AI เรียนรู้จากการดูว่าคนเราทำอะไร พูดอะไร และตัดสินใจอะไร ดังนั้น ถ้าเราทำอะไรไม่สมเหตุสมผล AI ก็มีโอกาสเรียนรู้สิ่งนั้นไปได้เหมือนกัน! ลองนึกภาพถ้า AI สอนมาจากคลิปคนเต้นแปลกๆ ในอินเทอร์เน็ตมากๆ มันก็อาจจะอยากเต้นแปลกๆ ได้บ้าง!
-
AI อาจจะ “หลงผิด” ได้: บางที AI ก็อาจจะเข้าใจข้อมูลผิดไป หรือตีความข้อมูลในแบบที่เราไม่คาดคิด ทำให้มันทำอะไรที่ดูแปลกๆ หรือไม่เข้าท่า เหมือนเวลาเราอ่านหนังสือแล้วจำเนื้อหามาผิดๆ นั่นแหละ
-
AI กับ “อคติ”: ลองนึกภาพว่าถ้า AI เรียนรู้จากข้อมูลที่มีแต่ภาพคนหน้าตาดีมากๆ มันอาจจะคิดว่าคนหน้าตาไม่ดีไม่สำคัญก็ได้ นี่ก็เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของความไม่สมเหตุสมผลที่เกิดจากข้อมูลที่ไม่สมดุล
-
AI กับ “การตัดสินใจที่รวดเร็ว”: บางครั้ง AI ถูกออกแบบมาให้ตัดสินใจได้เร็วมาก เพื่อให้ทันกับสถานการณ์ แต่บางทีการตัดสินใจที่เร็วเกินไป ก็อาจทำให้พลาดอะไรบางอย่าง หรือมองข้ามรายละเอียดสำคัญไป ซึ่งก็คล้ายๆ กับเวลาเราตัดสินใจอะไรเร็วๆ แล้วมานั่งเสียใจทีหลัง
แล้ว AI จะ “ไม่สมเหตุสมผล” ได้มากกว่าเราไหม?
นี่คือจุดที่น่าคิด!
-
AI ไม่มีอารมณ์: คนเราเวลาเราโกรธ เศร้า หรือดีใจมากๆ บางทีก็ทำให้เราตัดสินใจอะไรไม่ค่อยดี แต่ AI ไม่มีอารมณ์เหล่านี้! ดังนั้น มันอาจจะ “ไม่สมเหตุสมผล” ในอีกรูปแบบหนึ่ง คือมันอาจจะทำอะไรที่ดูโหดร้ายหรือไม่มีความเห็นอกเห็นใจก็ได้ ถ้ามันถูกสอนมาแบบนั้น
-
AI กับ “ความผิดพลาดที่ใหญ่กว่า”: เนื่องจาก AI สามารถประมวลผลข้อมูลได้เร็วและมีปริมาณมหาศาล ถ้า AI เกิด “ไม่สมเหตุสมผล” ขึ้นมา การตัดสินใจผิดพลาดของมันก็อาจจะส่งผลกระทบในวงกว้างกว่าที่เราทำได้หลายเท่า
-
AI เรียนรู้ไม่หยุด: AI จะเรียนรู้และพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ ถ้าเราไม่คอยดูแลและสอนให้มันเรียนรู้ในสิ่งที่ดี มันก็อาจจะพัฒนา “ความไม่สมเหตุสมผล” ของตัวเองไปเรื่อยๆ
ทำไมเรื่องนี้ถึงสำคัญกับเรา?
การเข้าใจว่า AI สามารถทำอะไรได้บ้าง รวมถึงความสามารถในการ “ไม่สมเหตุสมผล” ของมัน เป็นเรื่องสำคัญมากๆ สำหรับนักวิทยาศาสตร์และนักเรียนอย่างพวกเราทุกคน
-
เราต้องสร้าง AI ที่ดี: เราต้องช่วยกันสอน AI ให้เรียนรู้จากข้อมูลที่ดี มีคุณธรรม และไม่เอาเปรียบใคร เพื่อให้ AI เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้โลกเราดีขึ้น
-
เราต้องรู้จักระมัดระวัง: เราต้องเข้าใจข้อจำกัดของ AI และไม่เชื่อทุกอย่างที่ AI บอก หรือให้ AI ตัดสินใจเรื่องสำคัญๆ แทนเราทั้งหมด
-
วิทยาศาสตร์เป็นเรื่องสนุก: เรื่อง AI เป็นแค่ส่วนหนึ่งของวิทยาศาสตร์ที่น่าตื่นเต้น ยังมีเรื่องราวอีกมากมายที่รอให้พวกเราไปค้นหา ถ้าใครชอบคำถาม “ทำไม?” “อย่างไร?” และอยากรู้ว่าโลกนี้ทำงานยังไง วิทยาศาสตร์คือคำตอบ!
จำไว้ว่า AI คือเครื่องมือที่มนุษย์สร้างขึ้น การที่เราเข้าใจมันมากขึ้น ก็จะทำให้เราใช้งานมันได้อย่างชาญฉลาด และสร้างอนาคตที่ดีกว่าเดิมไปด้วยกันนะ! ถ้าใครอยากรู้เรื่อง AI มากกว่านี้ ลองหาข้อมูลเพิ่มเติม หรือลองเล่นกับโปรแกรม AI ง่ายๆ ดูก็ได้ รับรองว่าจะต้องทึ่งไปกับความสามารถของมันแน่นอน!
Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)
ปัญญาประดิษฐ์ได้ส่งข่าวสารแล้ว
คำถามต่อไปนี้ถูกใช้เพื่อรับคำตอบจาก Google Gemini:
เมื่อเวลา 2025-07-01 20:31 Harvard University ได้เผยแพร่ ‘Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)’ กรุณาเขียนบทความโดยละเอียดพร้อมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่ายสำหรับเด็กและนักเรียน เพื่อส่งเสริมให้เด็กจำนวนมากขึ้นสนใจในวิทยาศาสตร์ กรุณาให้เฉพาะบทความเป็นภาษาไทยเท่านั้น